Tăng cường vai trò Đoàn Thanh niên Trường Trung cấp Luật Đồng Hới gắn kết với công tác giảng dạy chuyên ngành Luật

1. Thực trạng hoạt động Đoàn Thanh niên gắn kết với công tác giảng dạy chuyên ngành luật tại Trường Trung cấp Luật Đồng Hới 

1.1. Thuận lợi

Hiểu rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động Đoàn gắn với công tác giảng dạy chuyên ngành pháp luật, Đoàn trường đã không ngừng tìm tòi, sáng tạo phương pháp, cách thức mới hiệu quả để đa dạng, phong phú các hoạt động, góp phần không nhỏ thúc đẩy việc học tập, nghiên cứu của các em học sinh. Qua đó, nhận thức, thái độ của đoàn viên, thanh viên có những chuyển biến tốt, tích cực tham gia các hoạt động do Đoàn trường tổ chức và đạt nhiều thành tích cao. Nhiều Đoàn viên thanh niên của trường là những tấm gương sáng về học tập, nghiên cứu khoa học cũng như công tác Đoàn. 

- Đoàn viên thanh niên Trường Trung cấp Luật Đồng Hới có nhiều ưu điểm về tố chất, tinh thần ham học hỏi và nỗ lực tham gia các hoạt động, cơ bản đáp ứng nhiệm vụ nghiên cứu, giảng dạy, học tập.

- Các đoàn viên Chi đoàn cán bộ, giáo viên chiếm đa số đều là những người có trình độ từ đại học trở lên, được đào tạo bài bản tại các trường đại học có uy tín, các đoàn viên học sinh đều có tinh thần đoàn kết, năng nổ, sáng tạo, nhiệt huyết tham gia hoạt động Đoàn.

- Nhiều chương trình liên quan đến chuyên môn được tổ chức theo tháng, theo quý, theo chủ đề, được tổ chức dưới hình thức các cuộc thi với nội dung hấp dẫn, lồng ghép các trò chơi, thu hút được đông đảo đoàn viên tham gia. Ví dụ:

+ Các cuộc thi tìm hiểu pháp luật về phòng chống ma túy, pháp luật về phòng chống các tệ nạn xã hội, về an ninh trật tự, Luật Hôn nhân và gia đình…

+ Các buổi sinh hoạt chuyên đề liên quan đến tuyên truyền, phổ biến Luật Hộ tịch, Bộ luật Dân sự…

+ Tổ chức “Ngày hội đọc sách” để khuyến khích, tăng cường văn hóa đọc sách của các đoàn viên trong Nhà trường.

+ Tổ chức cuộc thi “Rung chuông vàng” với các kiến thức liên quan đến chuyên ngành Luật.

+ Huy động đoàn viên tham gia vào các đợt tuyên truyền pháp luật miễn phí do Đoàn trường tổ chức để các đoàn viên thực sự phát huy vai trò nòng cốt, chủ động của mình, tự tìm tòi, nghiên cứu, đưa ra nhiều sáng kiến trong học tập.

1.2. Khó khăn

- Trình độ nhận thức của đoàn viên là học sinh

Để học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức bài học, thì trình độ nhận thức đóng một vai trò hết sức quan trọng. Tuy nhiên, đặc thù học sinh Trường Trung cấp Luật Đồng Hới chiếm 90% là người dân tộc thiểu số, vừa tốt nghiệp hệ THCS, cho nên vốn từ tiếng Việt và khả năng sử dụng tiếng Việt còn thấp, trình độ nhận thức của học sinh còn hạn chế đã phần nào ảnh hưởng đến chất lượng tiếp thu bài học. Điều này ảnh hưởng  rất lớn đến việc tham gia vào các hoạt động do Đoàn Thanh niên tổ chức bởi đa số các em còn e ngại, chưa mạnh dạn. Đa số đoàn viên còn chưa chuyên cần nghiên cứu tài liệu để nắm vững các nội dung về chuyên môn, chưa tâm huyết trong việc trau dồi các kĩ năng và cách thức tiến hành nghiên cứu khoa học.

- Đội ngũ đoàn viên là giáo viên còn thiếu kinh nghiệm hoạt động Đoàn 

Là một tổ chức đoàn còn non trẻ, đội ngũ đoàn viên giáo viên còn thiếu kinh nghiệm trong công tác Đoàn thanh niên. Ngoài một số thành viên trong Ban chấp hành Đoàn có sáng kiến và kinh nghiệm thì đa số các đoàn viên đều chưa thật sự phát huy được vai trò của mình trong công tác tổ chức hoạt động Đoàn gắn kết với công tác giảng dạy chuyên ngành luật. 

2. Một số phương pháp tăng cường vai trò của hoạt động Đoàn gắn với công tác giảng dạy chuyên ngành Luật

Để công tác dạy và học đạt hiệu quả cao, ngoài những giải pháp chung mà Nhà trường đã thực hiện, Đoàn thanh niên trường Trung cấp Luật Đồng Hới đã, đang thực hiện một số phương pháp như sau:

2.1. Phát huy vai trò định hướng và vai trò tạo môi trường của Đoàn thanh niên

2.1.1. Vai trò định hướng

Để tất cả các đoàn viên phát huy được vai trò của mình, Đoàn Thanh niên cần phải định hướng cho học sinh đưa ra một kế hoạch học tập phù hợp và có tính khoa học, lưu ý đến các vấn đề như chương trình, nội dung môn học, tâm lí, sức khoẻ, thời gian… Mỗi học sinh cần phải dựa vào kế hoạch giảng dạy của trường đưa ra để sắp xếp thời gian học tập và sinh hoạt phù hợp, xác định khối lượng bài vở, tài liệu mà mình phải làm việc… nên dành một phần thời gian cho việc tự học, tự tìm tòi nâng cao trình độ và việc rèn luyện kĩ năng mềm. Trong việc xây dựng kế hoạch học tập, học sinh, sinh viên cần chú ý việc tự  rèn luyện kĩ năng mềm, chú ý ngoại ngữ và tin học  đáp ứng nhu cầu xã hội sau khi ra trường.

Bên cạnh đó, Đoàn Thanh niên cũng cần phải chú trọng đến việc định hướng, hướng dẫn  cho học sinh nhận thức rõ được vai trò, tầm quan trọng của việc lập kế hoạch học tập một cách khoa học và tuân theo kế hoạch đó. Việc này cần thực hiện khách quan, trung thực nhằm giúp học sinh, sinh viên nâng cao hiệu quả của việc tự học, chủ động sáng tạo trong học tập và rèn luyện. Thông qua các chương trình sinh hoạt của Đoàn, các đoàn viên có thể chủ động, tự mình xây dựng kế hoạch học tập, làm việc cá nhân khoa học, hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu dạy và học.

  Bên cạnh việc định hướng cho học sinh xây dựng kế hoạch học tập thì Đoàn Thanh niên còn phải giữ vai trò hướng nghiệp cho học sinh định hướng cho họ xác định mục tiêu nghề nghiệp của mình. Thực tế chỉ ra rằng đa số học sinh chưa chuẩn bị tâm lý cho việc học tập, chưa an tâm với ngành nghề mình đang theo học. Vì vậy thường không có sự chuẩn bị cho việc tiếp cận công việc sau khi ra trường dẫn đến tâm lý hoang mang, lo lắng cho nghề nghiệp của mình. Vai trò của Đoàn Thanh niên là định hướng cho học sinh, nắm bắt và hiểu rõ các điểm mạnh, điểm yếu của mình trong quá trình định hướng nghề nghiệp cho bản thân mình. Để thực hiện được mục tiêu định hướng nghề nghiệp cho học sinh, Đoàn thanh niên cần tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, thông qua đó giúp học sinh nắm bắt, định hướng đúng đắn về mục tiêu và nhu cầu của xã hội hiện nay đối với ngành học của mình.

2.2.2. Vai trò tạo môi trường

Từ việc giúp học sinh, xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch học tập và hướng nghiệp ,Đoàn Thanh niên phải tạo môi trường  học tập, rèn luyện để nâng cao hoạt động học tập và nghiên cứu khoa học như sau, cụ thể như sau:

- Tổ chức các buổi gặp mặt, chào mừng học sinh khóa mới nhập học. Trong đó, lồng ghép chương trình gặp mặt với nội dung học chuyên ngành luật, cần định hướng ban đầu cho các tân học sinh, vai trò của việc học luật, ý nghĩa của việc nghiên cứu văn bản quy phạm pháp luật, sách chuyên khảo trong quá trình học luật… từ đó kích thích cho học sinh tự chủ động tìm hiểu khoa học thông qua thầy cô, và thông qua các phương tiện thông tin truyền thông. 

- Tổ chức các hoạt động thực tế, các đợt tham quan nhằm rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết với thực hành và giúp cho học sinh, có những thông tin hỗ trợ cho việc tìm kiếm việc làm sau khi ra trường. Đồng thời trang bị cho học sinh, các kỹ năng mềm, các kỹ năng hỗ trợ nghề nghiệp nhằm giúp học sinh, tự tin, có được các kỹ năng cần thiết đáp ứng yêu cầu việc làm sau khi ra trường.

- Tích cực khai thác các nguồn lực xã hội trong việc xây dựng quỹ học bổng hỗ trợ học sinh học tập và nghiên cứu khoa học. Tổ chức  biểu dương, khen thưởng học sinh tiêu biểu trong học tập và nghiên cứu khoa học nhằm động viên, khuyến khích và tạo động lực cho học sinh phấn đấu rèn luyện.

- Phát huy vai trò của Chi đoàn Cán bộ - Giáo viên trẻ trong việc đổi mới và nâng cao phương pháp giảng dạy. Tích cực hỗ trợ học sinh trong học tập và nghiên cứu khoa học, thường xuyên trao đổi thông tin, tài liệu.

- Phối hợp chặt chẽ với Nhà trường, Hội đồng Khoa học và Đào tạo, các Khoa chuyên môn tổ chức các cuộc thi mang tính học thuật để nâng cao chất lượng giảng dạy, tăng cường hoạt động trao đổi khoa học.

- Phát động phong trào học chăm chỉ thi nghiêm túc, “Phòng thi thanh niên - Kỳ thi nghiêm túc”.

2.2. Đẩy mạnh giáo dục mục đích, lý tưởng cho đoàn viên học sinh

Đoàn thanh niên cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền, giáo dục của Đoàn. Cụ thể:

- Thường xuyên tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức phong cách Hồ Chí Minh, chú trọng làm theo những lời dạy của Bác, cụ thể hóa thành những tiêu chí chuẩn mực đạo đức, rèn luyện thường xuyên trong công việc của mỗi cán bộ, Đoàn viên, thanh niên. Phát huy vai trò nêu gương của cán bộ Đoàn, ý thức tự giác của Đoàn viên, thanh niên kết hợp với cơ chế kiểm tra, giám sát thông qua các biện pháp tổ chức và sinh hoạt của các cấp bộ Đoàn, đặc biệt là sinh hoạt Chi đoàn. Phát hiện, tôn vinh và nhân rộng những tấm gương điển hình tiên tiến, đồng thời đấu tranh, phê bình, uốn nắn các nhận thức lệch lạc, biểu hiện sai trái trong cán bộ, đoàn viên, thanh niên.

- Cần tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục về chính trị tư tưởng học tập chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt chủ trương, đường lối và các nghị quyết của Đảng, của Đoàn; tăng cường các hình thức tạo diễn đàn trao đổi, đối thoại có tính tương tác với Đoàn viên thanh niên; triển khai học tập 6 bài học lý luận chính trị trong Đoàn viên; chủ động, tích cực đấu tranh có hiệu quả những luận điệu chống phá, âm mưu, hành động “diễn biến hòa bình” nhằm vào thanh niên.

- Cần chú trọng tuyên truyền, giáo dục về truyền thống yêu nước, đoàn kết, cần cù, sáng tạo và khát khao vươn lên trong mọi hoàn cảnh, bồi dưỡng, xây dựng lớp thanh niên có bản lĩnh, tự tin đảm nhận vai trò chủ nhân tương lai của đất nước. 

- Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho Đoàn viên, thanh niên tuyên truyền, giáo dục về quyền và nghĩa vụ công dân, tôn trọng quy ước cộng đồng, tuân thủ nội quy, quy định của tổ chức; xây dựng thói quen “Sống và làm việc theo pháp luật”. Tăng cường đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội. Tăng cường phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh, nâng cao trách nhiệm ý thức bảo vệ chủ quyền đất nước, lợi ích quốc gia dân tộc cho Đoàn viên, thanh niên.

- Kiên trì phương châm giáo dục thông qua các phong trào hành động cách mạng, qua điển hình tiên tiến, khuyến khích ý thức tự rèn luyện của thanh niên gắn với tham gia sinh hoạt trong tổ chức Đoàn; phát huy ưu thế của các phương tiện truyền thông hiện đại, đa phương tiện trong công tác giáo dục pháp luật; sử dụng hiệu quả các hình thức, công cụ giáo dục mới như Internet, mạng xã hội... Lựa chọn, phân công cán bộ giỏi lý luận, kỹ năng, nghiệp vụ, nắm chắc thực tiễn làm công tác tuyên truyền, giáo dục Đoàn viên, thanh niên.

 2.3. Thiết kế nội dung các chương trình, hoạt động phù hợp với đối tượng

Trước hết, khi thiết kế nội dung các chương trình, hoạt động phải gắn liền với đặc thù chuyên ngành đào tạo của Trường. Đối với Trường Trung cấp Luật Đồng Hới có chức năng đào tạo các cán bộ pháp lý, do đó, cần phải thiết kế nội dung các chương trình, hoạt động có gắn kết với chuyên ngành Luật, tạo bước nền cho học sinh học các môn Luật sau này, có liên hệ thực tiễn với ngành nghề  sau khi ra trường làm việc. 

Bên cạnh đó, đối tượng học sinh của Nhà trường cũng rất khác nhau và đa dạng, cho nên để cho nội dung các chương trình, hoạt động phù hợp với đối tượng, cần chú ý đến khả năng, trình độ tiếp thu của đoàn viên là học sinh để mở rộng hay thu hẹp nội dung tuyên truyền hoặc các câu hỏi có trong chương trình. Chẳng hạn như đa số học sinh đào tạo chính quy tại trường là các em học sinh vừa mới tốt nghiệp THCS và THPT có cùng độ tuổi, cùng trình độ kiến thức và kinh nghiệm sống. Nhưng bên cạnh đó, Nhà trường còn đào tạo học sinh Lào nên ngôn ngữ, văn hóa học tập cũng mang đặc trưng riêng. 

2.4. Cải tiến các hoạt động Đoàn theo hướng đa dạng nhiều hình thức khác nhau nhằm tăng cường vai trò của hoạt động Đoàn gắn kết với công tác giảng dạy chuyên ngành luật

2.4.1. Tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khóa

Cùng với quá trình đổi mới phương thức giáo dục, thì hình thức, phương pháp giảng dạy trong chương trình chính khóa tại Nhà trường trong thời gian qua đã có những thay đổi theo hướng đa dạng hóa và chuyển dần từ truyền đạt  một chiều sang phát huy tính tích cực của học sinh. Nhiều giáo viên đã đưa ra những tình huống cụ thể và sáng tạo những phương pháp mới nhằm tăng cường tính tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập, tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả trong giảng dạy chuyên ngành. 

Do đó việc thực hiện các hoạt động ngoại khóa có vai trò rất quan trọng và rất cần thiết trong giảng dạy các môn chuyên ngành cho học sinh. Các hoạt động ngoại khóa chủ yếu được thực hiện thông qua các hình thức thảo luận, tọa đàm về các nội dung, các đề tài pháp luật; tổ chức nghe, nói chuyện chuyên đề pháp luật, xem phim, xem tiểu phẩm; tổ chức đi thực tế, dự phiên tòa; tổ chức thi tìm hiểu pháp luật, thi văn nghệ với chủ đề pháp luật, tổ chức giao lưu giữa các trường, các khoa, các lớp; thành lập các câu lạc bộ pháp luật, tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ theo chủ đề pháp luật; tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong cộng đồng; tổ chức phong trào thanh niên tình nguyện, thanh niên xung kích tham gia giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ pháp luật...

Nên định hướng cho học sinh vai trò quan trọng của các hoạt động ngoại khóa, bắt buộc các học sinh phải tham gia, đồng thời cũng phải đánh giá điểm học tập  và rèn luyện thông qua quá trình tổ chức hoạt động. Bên cạnh đó cũng phải đa dạng về hình thức và nội dung để thu hút học sinh, tham gia như tổ chức các báo cáo chuyên đề, thi tìm hiểu về pháp luật, lồng ghép pháp luật vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ, tổ chức các hoạt động học sinh, tình nguyện tham gia bảo vệ an ninh trật tự, an toàn xã hội… 

2.4.2. Tạo các diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm và phát huy tinh thần đoàn kết của học sinh

Có thể khẳng định một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến kết quả học tập còn hạn chế của học sinh hiện nay là các em chưa có ý thức tự giác trong quá trình học tập, một phần khác là do các em chưa được định hướng một cách cụ thể trong hoạt động tự học của bản thân. Do vậy, vai trò của Đoàn Thanh niên trong việc phát triển kỹ năng tự học của học sinh nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học là hết sức quan trọng.

Vì vậy Đoàn thanh niên cần phát huy vai  trò tiên phong của mình, hình thành thói quen học tập, nghiên cứu khoa học cho học sinh Nhà trường với các hoạt động sau:

- Tạo ra diễn đàn cho các bạn học sinh khóa mới trao đổi, làm quen với học sinh khóa trước nhằm củng cố thêm các kinh nghiệm học tập, nghiên cứu khoa học cũng như các hoạt động rèn luyện Đoàn - Hội trong quá trình học tập để từ đó sẽ có kết quả học tập thật tốt. Chú trọng khi lựa chọn các báo cáo viên là những học sinh giỏi, xuất sắc đã có nhiều thành tích cao trong các  học tập, rèn luyện, và đạt được giải cao trong hoạt động nghiên cứu khoa học, đồng thời lồng ghép vào đó những bài tham luận, những phần giải đáp do chính các cán bộ, giáo viên trong Nhà trường  trực tiếp viết và chia sẻ trên diễn đàn xung quanh chương trình học các môn chuyên ngành, thực tế, thực tập, NCKH, và các chính sách mới. Nên mời các thầy, cô nhiều kinh nghiệm giảng dạy tham gia diễn đàn nhằm giải đáp các thắc mắc, giúp học sinh định hướng được cách thức học môn chuyên ngành có hiệu quả, đáp ứng chuẩn đầu ra cũng như yêu cầu nghề nghiệp trong tương lai.

- Xây dựng và phát triển rộng rãi loại hình hoạt động Câu lạc bộ - Đội - Nhóm học thuật và Đôi bạn học tập giúp nhau cùng tiến bộ trong mỗi cấp bộ Đoàn. Mỗi Chi Đoàn đều phải thực hiện Công trình thanh niên Câu lạc bộ - Đội - Nhóm học thuật, hình thành nên đôi bạn học tập. Tuy nhiên cần phải chú trọng đến chất lượng hoạt động tránh chạy theo hình thức. Với hình thức sinh hoạt khép kín tại Trường Trung cấp Luật Đồng Hới, các em học sinh có điều kiện học tập và rèn luyện cùng nhau trong thời gian dài, để học sinh phát huy tinh thần đoàn kết, thắt chặt tình cảm bạn bè, việc hình thành mô hình “đôi bạn cùng tiến” trong trường học là đúng đắn và cần thiết. Các em học sinh học từ chính bạn mình sẽ có thêm niềm tin, nghị lực vươn lên trong học tập và cải thiện tốt hơn kết quả học tập. Mô hình này có thể được xây dựng và kiểm soát thông qua đoàn viên là giáo viên chủ nhiệm của các chi đoàn và có thể thực hiện cả trong và ngoài giờ học, đặc biệt trước kỳ thi thì hiệu quả càng cao hơn.

 

Kết luận:  Vai trò quan trọng hàng đầu của Đoàn Thanh niên trong việc định hướng, tạo môi trường rèn luyện, học tập cho học sinh là không thể phủ nhận. Vai trò đó càng nâng cao hơn khi gắn kết với công tác giảng dạy chuyên ngành trong Nhà trường. Vì vậy, Đoàn Thanh niên phải tạo điều kiện cho học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động đoàn thể từ đó sẽ giúp cho học sinh phát triển những kỹ năng sống để hoàn thiện mình và tìm thấy cho mình những kinh nghiệm quý báu phục vụ cho quá trình học tập và lập nghiệp của chính mình sau này.