Diễn đàn pháp luật: Bộ luật dân sự năm 2015 – giải pháp hoàn thiện pháp luật và triển khai thi hành

Dự Diễn đàn còn có: đại diện Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp, Văn phòng Trung ương Đảng, một số Cơ quan của Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, một số bộ, ngành; một số viện nghiên cứu, cơ sở đào tạo Luật; Liên đoàn luật sư Việt Nam, Hội luật gia Việt Nam; một số Sở Tư pháp, Cục Thi hành án dân sự địa phương; đại biểu của một số tổ chức tại địa phương; các Nhóm quan quan hệ đối tác theo ngành, lĩnh vực và Cơ quan đại diện ngoại giao của một số nước, các tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ trong lĩnh vực tư pháp và pháp luật.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh, Diễn đàn lần này nhằm chia sẻ, cập nhật thông tin và các giải pháp nhằm triển khai thi hành Bộ luật dân sự năm 2015. Cảm ơn sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế, Chính phủ các nước đã quan tâm hỗ trợ, giúp đỡ Việt Nam trong những nỗ lực cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, Thứ trưởng cũng mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ quốc tế trong lĩnh vực tư pháp và pháp luật giúp Việt Nam có những thông tin, kinh nghiệm, bài học để tham khảo.

Bà Akiko Fujii cũng cho biết, từ kinh nghiệm cải cách hỗ trợ ở nhiều quốc gia, bà thấy rằng, các quốc gia đều tập trung vào thực tiễn, thực thi những đạo luật. Mặc dù các đạo luật là sự khởi đầu quan trọng, nhưng thường thì việc thực thi bị hạn chế vì không có đủ công cụ. Do đó, tìm ra các giải pháp để tổ chức, thi hành Bộ luật Dân sự 2015 là rất quan trọng. Bà nhấn mạnh, một trong những nội dung của Bộ luật dân sự là đảm bảo quyền của việc đăng ký thay đổi tên và dân tộc – đây là quyền mang tính phổ quát và quan trọng. Việc thực thi những điều khoản về quyền nhân thân sẽ ảnh hưởng đến những quyền khác của con người như y tế, giáo dục. Bà cũng nêu quy định trong Bộ luật dân sự về nguyên tắc Tòa án không được từ chối các vụ việc dân sự vì không có điều luật điều chỉnh và  mong muốn được nghe những hướng dẫn, những giải pháp để thi hành điều này trong thực tế.

Diễn đàn hôm nay được tổ chức trên cơ sở duy trì và tiếp nối sáng kiến hợp tác từ năm 2004 giữa Bộ Tư pháp và UNDP. Tại Diễn đàn này, Bộ Tư pháp chính thức giới thiệu Nhóm quan hệ đối tác pháp luật. Đây là Nhóm được thành lập vào tháng 7/2016 với chức năng đối thoại, chia sẻ thông tin về chính sách, pháp luật, tình hình hợp tác quốc tế về pháp luật và vận động, tìm kiếm, điều phối viện trợ trong lĩnh vực pháp luật tại Việt Nam.
Nội dung thảo luận trong Diễn đàn hôm nay là một phần trong kế hoạch triển khai Bộ luật dân sự 2015 với nhiều nội dung đột phá liên quan đến quyền sở hữu tài sản và quyền nhân thân được cộng đồng trong nước và quốc tế đánh giá cao. Liên quan đến quyền sở hữu tài sản và quyền nhân thân, Bộ luật quy định chi tiết hơn về quyền sở hữu và khai thác tài sản. Đối với quyền nhân thân, Bộ luật đã có một bước tiến vượt bậc khi bổ sung thêm các quy định về chuyển đổi giới tính và các quyền liên quan của người đã chuyển đối giới tính. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử xây dựng pháp luật Việt Nam, vấn đề xác định lại giới tính đã được ghi nhận và dự án Luật chuyển đổi giới tính đã được giao cho Bộ Y tế nghiên cứu, soạn thảo giúp Chính phủ, dự kiến trình Quốc hội trước năm 2020.

Các đại biểu tham dự cũng đã thảo luận về những thay đổi trong Bộ luật dân sự năm 2015 và các giải pháp triển khai thi hành hiệu quả Bộ luật, cũng như cơ chế thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tư pháp và pháp luật mà nòng cốt là Nhóm quan hệ đối tác pháp luật. Chính phủ Việt Nam cũng đang phối hợp với USAID thông qua Dự án Quản trị Nhà nước nhằm Tăng trưởng Toàn diện và hợp tác với các tổ chức, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và toàn diện tại Việt Nam.