Nhìn lại ảnh hưởng của giá trị hợp hiến Phương tây đối với Hiến pháp 1946

Hiến pháp năm 1946 là bản Hiến pháp đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, là bản Hiến pháp dân chủ và tiến bộ nhất Đông Nam Á lúc bấy giờ. Nó ghi nhận thành quả vĩ đại của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh giành lại độc lập, tự do cho dân tộc và thống nhất lãnh thổ. Hiến pháp 1946 đã đề ra những nhiệm vụ cơ bản của Nhà nước và nhân dân ta trong giai đoạn trước mắt, chỉ rõ những đường lối thực hiện nhiệm vụ ấy. Đồng thời, nó đặt nền móng cho một bộ máy nhà nước kiểu mới - nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Hiến pháp 1946 còn công nhận, đảm bảo quyền dân chủ thiêng liêng của công dân, phù hợp với tình hình, đặc điểm cách mạng Việt Nam và xu hướng tiến bộ, văn minh trên thế giới. Những giá trị nội dung của bản Hiến pháp 1946 có thể được tóm lược ở mấy điểm sau đây: nguyên tắc chủ quyền lập hiến thuộc về nhân dân; phân công quyền lực mạch lạc giữa ba cơ quan Nghị viện nhân dân, Chính phủ, và Tòa án; những hình thức kiểm soát quyền lực như chế độ bất tín nhiệm Nội các, chế độ phủ quyết tương đối các luật của ngành lập pháp; chế độ tư pháp độc lập; các dân quyền cơ bản. Những giá trị trên đây thuộc về chủ nghĩa hợp hiến phương Tây. Vì vậy, nhìn lại quá trình du nhập, ảnh hưởng của chủ nghĩa hợp hiến vào Việt Nam, trên cơ sở đó rút ra được những điểm dị biệt, những giá trị mới của chủ nghĩa hợp hiến trong Hiến pháp 1946, âu cũng là việc làm hữu ích để gợi mở cho việc hoàn thiện hệ thống pháp luật trong tương lai.

Tải để xem đầy đủ nội dung