Yêu cầu nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và hoạt động nghiên cứu khoa học cho cán bộ, giáo viên Trường Trung cấp Luật Đồng Hới và một số giải pháp

1. Yêu cầu nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và nghiên cứu khoa học cho cán bộ, giáo viên trường Trung cấp Luật Đồng Hới
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “lý luận phải đem ra thực hành. Thực hành phải nhằm theo lý luận. Lý luận cũng như cái tên, thực hành cũng như cái đích để bắn. Có tên mà không bắn hoặc bắn lung tung cũng như không có tên. Lý luận áp dụng vào thực tế. Chỉ học thuộc lòng để lòe thiên hạ thì lý luận đó cũng vô ích”[1]. Nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và khả năng nghiên cứu khoa học (NCKH) cho đội ngũ cán bộ, giáo viên trong trường học là đòi hỏi thiết thực để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên và là yêu cầu mang tính tất yếu trong sự nghiệp phát triển giáo dục đào tạo. Bởi vì, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và khả năng NCKH là yếu tố quyết định đến chất lượng giáo dục, đào tạo và khẳng định uy tín, vị thế, thương hiệu của nhà trường. Trong xu thế phát triển nhảy vọt của khoa học công nghệ, tri thức của loài người không ngừng được bổ sung và nâng cao thì yêu cầu về tri thức, văn hoá và trình độ chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn của người cán bộ, giáo viên càng đòi hỏi phải nâng cao và chuyên sâu hơn.
Trong những năm qua, trường Trung cấp Luật Đồng Hới luôn quan tâm việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và khả năng NCKH cho cán bộ, giáo viên của Trường. Do đó, kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và kỹ năng NCKH của đội ngũ cán bộ, giáo viên trong nhà trường được nâng lên rõ rệt từng bước đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tuy nhiên, kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và khả năng NCKH của cán bộ, giáo viên trong trường nhìn chung vẫn còn hạn chế; số lượng cán bộ, giáo viên trẻ chiếm tỷ lệ lớn, nhưng đa số còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn để áp dụng trong giảng dạy, hướng dẫn và nghiên cứu; khả năng NCKH còn thấp, các bài viết, các bài nghiên cứu chất lượng chưa cao, chưa gắn với thực tiễn… Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, như: do thiếu sự gắn kết giữa Trường với các cơ sở, các cơ quan ban ngành, văn phòng; thiếu chương trình, kế hoạch thực tế hàng năm; thiếu sự chủ động từ phía cán bộ, giáo viên trong việc liên hệ với các cơ sở để đi thực tế và thiếu sự nghiên cứu, tìm hiểu, rèn luyện, trau dồi khả năng nghiên cứu, gắn NCKH với công tác giảng dạy, học tập.
1.1. Về nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn
Kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn là khả năng hiểu biết thực tiễn ở góc độ tư duy, nhận thức và được trải nghiệm trong thực tế trên cơ sở tư duy, nhận thức đó. Người có kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn là người biết vận dụng một cách linh hoạt lý luận vào thực tiễn, có khả năng giải quyết hiệu quả những tình huống nảy sinh trong thực tế; đồng thời có khả năng hướng dẫn người khác ứng xử kịp thời trong những hoàn cảnh và môi trường tương tự. Đối với cán bộ, giáo viên việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn là yêu cầu khách quan nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Bởi vì:
Một là, xuất phát từ “sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, học đi đôi với hành”. Lý luận và thực tiễn là hai mặt của một vấn đề, gắn chặt và không tách rời nhau, trong đó lý luận chỉ đạo thực tiễn, thực tiễn vừa là tiêu chuẩn vừa là mục đích của lý luận.
Hai là, xuất phát từ nhu cầu thực tế của học sinh, học viên tại trường Trung cấp Luật Đồng Hới. Học sinh, học viên đang học tại trường cần được trang bị kỹ năng và phương pháp xử lý công việc. Vì thế, những kiến thức hàn lâm của giáo viên là cần thiết, nhưng không thể lấp đầy những khoảng trống về kỹ năng, nghiệp vụ phương pháp lãnh đạo quản lý và thực thi công vụ, nhất là đối với những học viên tham gia các lớp bồi dưỡng ngắn hạn đang làm việc trong khu vực Nhà nước, đơn vị sự nghiệp, các tổ chức đoàn thể, các văn phòng Công chứng, Luật sư, Thừa phát lại… có kinh nghiệm trong công tác và thực tiễn ở các lĩnh vực như: Tư pháp hộ tịch, công chứng, luật sư, chuyên viên, chuyên viên chính…
Ba là, việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên chuyên nghiệp, năng động có đủ năng lực, khả năng đáp ứng được yêu cầu thực tế trong thực hiện công việc. Vì thế, cần cập nhật kịp thời chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật cũng như các quy định của Nhà nước. Thay đổi chương trình, tài liệu; quy trình tổ chức, phương pháp thể hiện; nâng cao trình độ cán bộ, giáo viên; cơ sở vật chất; chất lượng đầu vào; sử dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, tăng cường trao đổi, thảo luận, xử lý tình huống trong thực tiễn... Muốn vậy, cán bộ giáo viên phải nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn nhằm đáp ứng yêu cầu cho học sinh, học viên.
Bốn là, xuất phát từ thực trạng kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn của đội ngũ cán bộ, giáo viên của Trường Trung cấp Luật Đồng Hới. Trong những năm qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của Ban Giám hiệu trường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn của cán bộ, giáo viên trong Trường cũng thường xuyên được quan tâm, nhiều cán bộ, giáo viên đã nghiêm túc thực hiện, như: tham gia thành viên Hội thẩm nhân dân tại các phiên toà của Tỉnh, thực hiện việc góp ý Dự thảo các Luật và các văn bản khác; đi thực tế tại cơ sở… Từ các hoạt động đó đội ngũ cán bộ, giáo viên đã và đang từng bước trưởng thành, việc đưa kiến thức thực tế đã thu nhận trong quá trình nghiên cứu vào bài giảng, bài viết bước đầu đã có tín hiệu khả quan. Tuy nhiên, nhìn chung công tác nghiên cứu thực tế vẫn chưa được thực hiện một cách đầy đủ, nghiêm túc và có hiệu quả, chưa thấy rõ ý nghĩa thiết thực của công tác nghiên cứu thực tế, chưa xác định rõ nhiệm vụ đi nghiên cứu thực tế của mình và chưa đáp ứng được những đòi hỏi của việc nâng cao chất lượng giảng dạy, nghiên cứu trong Nhà trường.
1.2. Về hoạt động nghiên cứu khoa học của đội ngũ cán bộ, giáo viên.
Trong những năm qua, hoạt động NCKH của trường Trung cấp Luật Đồng Hới có những chuyển biến rõ rệt, các công trình khoa học như: các đề tài khoa học cấp cơ sở; các bài viết đăng trên tạp chí chuyên ngành luật; các bài viết tại các buổi hội thảo, hội nghị, tọa đàm trong và ngoài nước; các giáo án, giáo trình, tập bài giảng và các sách tham khảo, chuyên khảo… Tuy nhiên, nhìn chung các công trình khoa học trên vẫn chưa đồng bộ, các bài viết vẫn còn hạn chế chủ yếu tập trung ở một vài cán bộ, giáo viên; việc viết giáo trình cũng chỉ theo giai đoạn; các bài viết tại các hội thảo, hội nghị, tọa đàm khoa học cũng chưa nhiều.
2. Một số giải pháp nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và nghiên cứu khoa học cho cán bộ, giáo viên trường Trung cấp Luật Đồng Hới
Để thực hiện tốt nội dung nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và khả năng NCKH cho đội ngũ cán bộ, giáo viên cần phải đề ra và thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng đối với việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn và khả năng NCKH của đội ngũ cán bộ, giáo viên. Vì các cấp uỷ Đảng lãnh đạo công tác cán bộ, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ thông qua đường lối, chủ trương, chính sách, thông qua các tổ chức Đảng và đội ngũ đảng viên. Các cấp uỷ Đảng kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng về công tác cán bộ. Vì vậy, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên là một yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định trong việc làm cho đội ngũ đó đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, mạnh về chất lượng.
Thứ hai, cần xác định tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kiến thức thực tiễn cho cán bộ, giáo viên. Cán bộ, giáo viên không chỉ trang bị, cập nhật, nâng cao kiến thức cho học sinh, học viên mà còn bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp thực hiện nhiệm vụ, công vụ, giúp học sinh, học viên biết vận dụng sáng tạo kiến thức lý luận đã học vào học tập, giải quyết các bài tập tình huống thực tế; vận dụng vào hoàn thành các công việc ở cơ quan, đơn vị; xử lý các tình huống nảy sinh từ thực tế, tháo gỡ những khó khăn thường gặp khi triển khai các chủ trương, chính sách, quy định của Đảng và Nhà nước trong từng lĩnh vực của đời sống thực tiễn.
Thứ ba, cần có quy định về tiêu chuẩn kiến thức và kinh nghiệm thực tế đối với cán bộ, giáo viên. Các quy định cần được cụ thể hơn, cần được văn bản hoá nhất là về tiêu chuẩn kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn vì nó tác động trực tiếp đến mục tiêu và hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng. Bởi vì, khi triển khai nhiệm vụ này tại trường Trung cấp Luật Đồng Hới có những khó khăn nhất định, như: số lượng giáo viên ít, khối lượng công việc giảng dạy và các công việc khác nhiều, nhất là giáo viên trẻ, như: công tác chuyên môn, công tác chủ nhiệm, quản lý học sinh, hành chính văn phòng khoa, Đoàn, Hội…
Thứ tư, cần xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể khi đi thực tế. Hàng năm, căn cứ vào nhiệm vụ, kế hoạch và tình hình thực tế của Trường, các đơn vị Khoa, Phòng cần xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể khi đi thực tế cho đội ngũ cán bộ, giáo viên từ việc xác định mục tiêu, nội dung, thời gian, địa điểm, vị trí công việc và nhiệm vụ cụ thể của từng giáo viên; có sự phối hợp chặt chẽ giữa Trường với các đơn vị, cơ quan tiếp nhận thực tập cán bộ, giáo viên; đồng thời, tổ chức đánh giá kết quả thực tế đó nhằm tạo cơ hội cho giáo viên hoàn thiện bản thân, củng cố kiến thức, tích lũy kinh nghiệm.
Thứ năm, xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên, giảng viên thỉnh giảng đủ mạnh để hỗ trợ và thúc đẩy việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ và kiến thức thực tiễn cho cán bộ, giáo viên trường. Bởi vì, cán bộ, giáo viên thỉnh giảng của các cơ sở đào tạo phần lớn là các nhà khoa học, nhà quản lý, nhà giáo, chuyên gia vừa có nghiệp vụ chuyên sâu, vừa có kinh nghiệm thực tiễn góp phần nâng cao hiệu quả việc xây dựng đội ngũ cán bộ giáo viên trường.
Thứ sáu, mở rộng liên kết, hợp tác trong đào tạo. Ngày nay, trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, quan hệ liên kết, hợp trong đào tạo là giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực đào tạo và NCKH cho các Trường. Vì thế, trường Trung cấp Luật Đồng Hới cũng cần đa dạng các hình thức, hoạt động hợp tác và liên kết như: mở các hội thảo, hội nghị, toạ đàm khoa học; cử cán bộ, giáo viên đi dự các hội thảo, hội nghị, toạ đàm khoa học ở Bộ, Ban, Ngành và các cơ sở đào tạo; tích cực tìm kiếm các lĩnh vực đào tạo phù hợp để hợp tác, liên kết; tạo cơ hội cho cán bộ, giáo viên đi học tập, bồi dưỡng với các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước từ đó giúp cán bộ, giáo viên tiếp cận được những quan điểm giáo dục hiện đại, tiên tiến; những thành tựu về khoa học, công nghệ, phương pháp giảng dạy tiên tiến để có thể áp dụng vào thực tiễn Trường, từng bước nâng cao vị thế và uy tín của Trường.
Thứ bảy, đổi mới công tác NCKH trong đội ngũ cán bộ, giáo viên. Giảng dạy và NCKH là hai nhiệm vụ không thể tách rời; NCKH là một hoạt động mang tính tự nguyện, là niềm đam mê của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, bên cạnh việc khuyến khích tính tự nguyện, tự giác của cán bộ giáo viên trong trường cần có các yêu cầu cụ thể đối với từng cán bộ, giáo viên nhất là giáo viên trẻ; xây dựng quy chế NCKH; kế hoạch hoạt động NCKH từng năm; đánh giá, xếp loại và thi đua khen thưởng đối với những cán bộ, giáo viên có thành tích nổi bật qua các bài viết, bài nghiên cứu và đề tài khoa học…

---